MÀY ĐAY
Mày đay (Mề đay – urticaria) là một trong những bệnh lý da phổ biến, gây khó chịu, mất thẩm mỹ và đôi khi gây nhiều ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.
- Mày đay là gì?
Mày đay là một hiện tượng phát ban da, mao mạch dưới da phản ứng lại với các yếu tố gây kích ứng, dẫn đến tình trạng phù nề cấp tính hoặc mạn tính ở lớp trung bì da.
Khoảng 20% dân số trải qua ít nhất một lần mề đay trong đời. Đây là hậu quả của một chuỗi phản ứng miễn dịch phức tạp, trong đó có sự giải phóng histamin và các chất trung gian khác, gây viêm. - Đặc điểm nhận biết: Mày đay xuất hiện bằng các sẩn phù NGỨA nổi gờ trên da, giới hạn rõ, kích thước thay đổi từ vài mm – 20cm hoặc hơn. Phát ban có thể ở một vùng hoặc lan khắp cơ thể, thường gặp ở thân mình, mông, ngực, lòng bàn tay/chân, …Đôi khi bệnh nhân có thể hắt hơi, suyễn và đau bụng, nặng có thể gây Phù thanh quản cần phải được cấp cứu.
- Phân loại
Mày đay thông thường: bao gồm cấp tính và mạn tính
– Mày đay cấp tính: Thường kéo dài dưới 6 tuần và có thể được gây ra bởi nhiều nguyên nhân như thực phẩm gây dị ứng, sử dụng thuốc, nhiễm trùng hoặc thay đổi nội tiết.
– Mày đay mạn tính: Kéo dài trên 6 tuần và hiếm khi xác định được nguyên nhân cụ thể, chỉ khoảng 5 – 20% trường hợp có thể tìm ra nguyên nhân mắc bệnh.
Mày đay vật lý: gồm
– Mày đay do kích thích cơ học
– Mày đay do thay đổi nhiệt độ
– Mày đay do ánh nắng mặt trời
Phù mạch (phù Quincke): biểu hiện sâu và lan rộng hơn. Triệu chứng gồm đau, bỏng rát tại chỗ mày đay, thường xuất hiện ở các vị trí mí mắt, môi, lòng bàn tay, bàn chân, bộ phận sinh dục ngoài, các cơ quan hô hấp hoặc tiêu hóa. Có thể đi kèm với các triệu chứng toàn thân như sốt, rối loạn tiêu hóa, đau khớp, nhức đầu, hoặc nặng hơn là sốc phản vệ.
Các dạng mày đay khác: Mày đay tiếp xúc, Viêm mạch mày đay. - Chẩn đoán: thường chỉ cần làm xét nghiệm để chẩn đoán nguyên nhân gây mày đay.
Công thức máu: có tăng số lượng bạch cầu đa nhân ái toan (một dấu hiệu gợi ý tình trạng dị ứng do ký sinh trùng) hoặc sự giảm bạch cầu (có thể liên quan đến bệnh lupus ban đỏ hệ thống).
Thử nghiệm lẩy da (prick test): Thử nghiệm này được thực hiện bằng cách lẩy nhẹ trên da với các dị nguyên nghi ngờ như phấn hoa, mạt bụi nhà,… để xác định phản ứng dị ứng cụ thể. - Điều trị: có hai phương pháp điều trị chính:
không dùng thuốc
• Xác định và loại bỏ nguyên nhân: tránh tiếp xúc nguyên nhân gây ra mày đay.
• Chế độ sinh hoạt: Nghỉ ngơi nhiều, tránh stress và tránh môi trường quá nóng hoặc quá lạnh. Giữ vệ sinh cá nhân, chống táo bón, tẩy giun sán. Tránh các hoạt động nặng nhọc hoặc những nguyên nhân khác có thể gây ra mồ hôi nhiều.
• Kiêng thực phẩm và thuốc: Tránh sử dụng các thuốc như Aspirin, NSAIDs, codeine, morphine và các ức chế men chuyển nếu có cơ địa dị ứng. Nên tránh các thực phẩm có thể gây dị ứng như trứng, dâu tây, cà chua, chocolate. Tránh các chất kích thích như gia vị, trà, rượu, cà phê.
• Chăm sóc da: Tránh ánh nắng. Tuyệt đối tránh gãi hoặc chà xát da, vì làm mày đay nặng lên và kéo dài. Có thể làm mát như đắp lạnh hoặc tắm nước mát khi ngứa (nước nóng làm ngứa nhiều hơn).
• Quần áo: Mặc quần áo bằng cotton, nhẹ và vừa vặn với cơ thể.
Điều trị bằng thuốc
• Thuốc kháng histamin: kháng histamin thế hệ I hay thế hệ II dạng uống hoặc tiêm tùy trường hợp.
• Corticoid toàn thân: trong trường hợp nặng
• các loại thuốc khác: Leukotriene, colchicine, epinephrine, dapson, doxepin.
Điều trị bằng phương pháp miễn dịch: thuốc ức chế miễn dịch, thay huyết tương hoặc truyền Immunoglobuline tĩnh mạch khi cần.
Những điều người bị bệnh Mày đay cần tránh trong quá trình điều trị
• Tránh tiếp xúc với chất gây dị ứng hoặc các nguyên nhân gây Mày đay đã biết.
• Khi chưa biết nguyên nhân, cần tránh các thực phẩm, hóa chất, thuốc có nguy cơ gây dị ứng.
• Cần tránh rượu, các thức ăn có màu và thức ăn lên men.
• Không bỏ dở điều trị.
Nếu bạn gặp khó khăn trong việc xử lý mày đay, hoặc khi có cơ địa đặc biệt: trẻ em, người có bệnh nền, phụ nữ có thai, … hãy đến Dr.Hung Skin Health Clinic. Bạn sẽ được chính BSCKII Da liễu Nguyễn Thanh Hùng trực tiếp điều trị và tư vấn cho bạn.
————————-
🌷 DR.HUNG SKIN HEALTH CLINIC
Làn da của bạn – Hình ảnh của bạn
👨🏻⚕️BS.CKII. NGUYỄN THANH HÙNG
– Phó Chủ tịch Liên Chi Hội Da Liễu TPHCM
– Nguyên Phó Giám Đốc Bệnh Viện Da Liễu TP.HCM
– Thành viên Viện Hàn lâm Da liễu Hoa Kỳ (AAD)
– Hội viên Hội Da Liễu ASEAN – Hội Da Liễu Việt Nam)
– 30 năm kinh nghiệm điều trị Da Thẩm mỹ Nội khoa, thấu hiểu làn da Việt
🏠 512 Lê Văn Sỹ, P.14, Q.3, TP.HCM
📞 0911 873 378
bshungdalieu.com
#DrHungSkinHeathClinic #DrHung #LànDaCủaBạnHìnhẢnhCủaBạn
#Mày_đay #Mề_đay #Da_liễu #Khám_da #BS_Da_Liễu